z czasem
  • Odmiana nazwisk obcych z przyimkami
    16.04.2018
    16.04.2018
    Szanowni Państwo!
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak poprawnie odmienić nazwiska takich artystów, jak: Girolamo da Campagna, Guglielmo della Porta, Juan Pantoja de la Cruz, Jacopo Barozzi da Vignola, Giovanni da Bologna. Skąd czerpać wiedzę na temat odmiany nazwisk obcych z przyimkami? Słowniki zalecają, by nazwiska odmieniać, ale można w nich spotkać nazwiska z przyimkami, przy których odnotowano, że są nieodmienne… Rodzi się pytanie, dlaczego niektóre są nieodmienne.

    Renata
  • o pożytkach z tzw. form żeńskich
    4.03.2014
    4.03.2014
    Szanowni Państwo!
    Zawsze byłam przekonana, że mówi się dwie panie magister, trzy panie profesor itd. Ostatnio jednak spotkałam się z formą panie senatorzy. Czy nie należałoby jednak powiedzieć panie senator (chodzi oczywiście o mianownik l. mn. rodzaju żeńskiego)?
    Pozdrawiam
    Karolina Wichowska
  • Skrót wyrażenia z siedzibą
    3.06.2019
    3.06.2019
    Szanowni Państwo,
    jak prawidłowo powinno się skracać wyrażenie z siedzibą w nazwach w rodzaju Komenda Wojewódzka Policji z siedzibą w Radomiu? Powszechnie funkcjonuje skrót z/s. Czy nie powinno być zs.?
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • Zarządzanie czasem
    21.03.2018
    21.03.2018
    Szanowni Państwo, 
    czy poprawne językowo jest sformułowanie zarządzanie czasem? Spotkałam się ze stwierdzeniem, że można mówić wyłącznie o zarządzaniu sobą w czasie – ponieważ nie mamy wpływu na czas, który mija, nie możemy nim zarządzać. 

    Z poważaniem
    Patrycja Bukowska
  • czasownik z się, gerundium bez się
    9.09.2013
    9.09.2013
    Dla czasowników używanych wyłącznie z się USJP podaje gerundia też z się. Niektóre takie gerundia bez się można znaleźć w słownikach, ale już jako hasła rzeczownikowe, np. zakochanie, spóźnienie, pośliźnięcie, sztachnięcie. A co z pozostałymi? Czy bez się można np. powiedzieć: „Z sąsiedniego pokoju dobiegało chichranie”? Czy bez się mogą być używane takie wyrazy, jak wygramolenie, odkłanianie, kitwaszenie, zrelaksowanie, namyślenie, wstydzenie, wymądrzanie, załzawienie, dąsanie…?
  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
  • Kłopoty z aquafitnessem
    11.02.2019
    11.02.2019
    Szanowni Państwo,
    uczęszczam na zajęcia aqua fitnessu czy z aqua fitnessu? Czy trening aqua fitnessu (czyli trening w ramach zajęć fitnessu w wodzie) będzie właściwym sformułowaniem, czy może trening w aqua fitnessie to lepsze rozwiązanie?

    Z poważaniem
    KK
  • Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry.

    Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.

    Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.

    Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.

    Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.

    Bardzo dziękuję.

  • butelka mleka i worek z piaskiem
    5.07.2010
    5.07.2010
    Chciałbym dowiedzieć się, czy pisze się worek piasku czy worek z piaskiem? Akurat butelka mleka zamiast butelki z mlekiem jest dla mnie wiadoma (poprawnie jest, jak domniemam, butelka mleka).
  • Co ja (się) z tobą mam!
    3.06.2014
    3.06.2014
    Szanowny Profesorze,
    piszę do Pana w sprawie pewnej niezgodności zdań z koleżanką. Która z form jest poprawna?
    1. Co ja się z Tobą mam?
    2. Co ja mam z Tobą?
    Chodzi o kogoś, z kim mam na przykład jakiś problem. Z góry dziękuję za pomoc.
    Z wyrazami szacunku
    Patryk Kasprowicz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego